برای تفسیر و اصطلاحاً خواندن یک ریتم قلبی، مساله‌ی مهم توجه به تمام اجزا، امواج، قطعات و فواصل موجود بر روی نوار ریتم، قبل از قضاوت در مورد آن، می‌باشد. جهت جلوگیری از سردرگمی، شما می‌بایست یک توالی منطقی را در ذهن خود ترسیم، و در مواجهه با هر ریتم قلبی، از آن توالی پیروی کنید. ما روش ۵ مرحله‌ای زیر را پیشنهاد میکنیم:
قدم اول: سرعت ضربان قلب را محاسبه کنید.
قدم دوم: نظم را پیدا کنید.
قدم سوم: امواج P را نگاه کنید.
قدم چهارم: به فواصل PR توجه کنید.
قدم پنجم: عرض کمپلکس‌های QR را مورد توجه قرار دهید.
قدم اول: محاسبه‌ی سرعت ضربان قلب
برای تعیین سرعت ضربان قلب از روی الکتروکاردیوگرام، روش‌های متعددی وجود دارند. ۴ روش شایع، در زیر معرفی می‌شوند.
روش اول: روش ۶ ثانیه‌ای
روش دوم: روش مربع‌های بزرگ
روش سوم: روش مربع‌های کوچک
روش چهارم: روش ترتیبی
روش ۶ ثانیه‌ای
این روش ساده‌ترین، سریع‌ترین و فراوان‌ترین روش اندازه‌گیری سرعت ضربان قلب از روی الکتروکاردیوگرام می‌باشد؛ که برای محاسبه‌ی ریتم‌های نامنظم و برادیکارد، نسبت به سه روش دیگر اولویت دارد. در این روش، ۶ ثانیه از یک نوار ریتم انتخاب می‌شود (۳۰ مربع بزرگ)، و سپس تعداد کمپلکس‌های QRS در این فاصله‌ی ۶ ثانیه‌ای شمرده و در عدد ۱۰ ضرب می‌شود تا تعداد ضربان قلب در یک دقیقه به دست آید.
روش مربع‌های بزرگ
چنانچه گفته شد، هر مربع بزرگ بر روی محور افقی معادل ۲ ثانیه است. با این پیش زمینه، در این روش تعداد مربع‌های برگ بین دو کمپلکس QRS متوالی شمرده شده و بر عدد ۳۰۰ تقسیم می‌شود.
روش مربع‌های کوچک
چنانچه گفته شد، هر مربع کوچک بر روی محور افقی معادل ۰/۰۴ ثانیه است. با این پیش زمینه، در این روش تعداد مربع‌های کوچک بین دو کمپلکس QRS متوالی شمرده و بر عدد ۱۵۰۰ تقسیم می‌شود.
روش ترتیبی (sequential)
در این روش یک موج را که دقیقاً بر روی یک خط تیره‌ی بزرگ قرار گرفته است پیدا کنید. خطوط تیره‌ی بعدی به ترتیب معرّف ۳۰۰، ۱۵۰، ۱۰۰، ۷۵، ۶۰ و ۵۰ هستند. یعنی اگر موج R بعدی روی خط تیره‌ی بعد افتاده باشد، تعداد ضربان قلب ۳۰۰ و اگر روی خط تیره‌ی دوم افتاده باشد، تعداد ضربان قلب ۱۵۰ است، الی آخر. در بسیاری از موارد چون موج R بعدی دقیقاً روی خط تیره واقع نمی‌شود، این روش یک محاسبه‌ی تخمینی است؛ اما چون به محاسبه‌ی خاصی احتیاج ندارد، روشی بسیار پرطرفدار می‌باشد.
تعداد ضربان طبیعی قلب بین ۶۰ تا ۱۰۰ ضربه در دقیقه می‌باشد. اگر تعداد ضربان قلب از ۶ ضربه در دقیقه کم‌تر باشد، ریتم مورد نظر برادیکاردی (bradycardia) و اگر از ۱۰۰ ضربه در دقیقه بیش‌تر باشد، تاکیکاردی (tachycardia) نام دارد.
قدم دوم: تعیین نظم
در این مرحله به فواصل R-R نگاه کنید. ۴ وضعیت زیر ممکن است وجود داشته باشد:
۱- کاملاً منظم
۲- گاهی نامنظم
۳- بی‌نظمی منظم
۴- کاملاً نامنظم
قدم سوم: بررسی امواج P
در این مرحله ۴ سوال زیر را از خود بپرسید:
۱- آیا امواج P دیده می‌شوند؟
۲- آیا شکل تمام امواج P به هم شبیه هستند؟
۳- آیا فواصل P-P منظم هستند؟
۴- آیا قبل از هر کمپلکس QRS یک موج P دیده می‌شود؟
قدم چهارم: تعیین فاصله‌ی PR
در این مرحله دو مورد زیر را بررسی کنید:
۱- فاصله‌ی PR چقدر است؟ (به یاد داشته باشید نرمال این فاصله ۲/۰- ۱۲/۰ ثانیه است)
۲- آیا فواصل PR در تمام نوار ریتم ثابت هستند؟
قدم پنجم: عرض کمپلکس QRS
در این مرحله عرض کمپلکس QRS اندازه‌گیری می‌شود. این فاصله می‌بایست به طور طبیعی ۰۴/۰ تا ۲/۰ ثانیه باشد. علاوه بر این ببینید آیا این اندازه در تمام کمپلکس‌های QRS هم‌اندازه‌اند؟
اکنون اطلاعات مربوط به هر ۵ مرحله را جمع‌بندی کنید. با کنار هم گذاشتن این اطلاعات تشخیص و تفسیر ریتم‌ها از روی نوار قلب دیگر کار مشکلی نیست. فقط توجه داشته باشید اطلاعاتی را از قلم نینداخته باشید:
قدم اول: تعیین سرعت ضربان قلب
۱- نرمال
۲- برادیکاردی
۳- تاکیکاردی
قدم دوم: تعیین نظم
۱- کاملاً منظم
۲- گاهی نامنظم
۳- بی‌نظمی منظم
۴- کاملاً نامنظم
قدم سوم: بررسی امواج P
۱- آیا امواج P وجود دارند؟
۲- آیا شکل تمام امواج P به هم شبیه هستند؟
۳- آیا فواصل P-P منظم‌اند؟
۴- یا قبل از هر کمپلکس QRS یک موج P وجود دارد؟
قدم چهارم: تعیین فاصله‌ی PR
۱- فاصله‌ی PR چقدر است؟
۲- آیا فاصله‌ی PR در تمام طول استریپ ثابت است؟
قدم پنجم : تعیین عرض QRS
۱- عرض کمپلکس QRS چقدر است؟
۲- آیا این اندازه در تمام QRSها ثابت است؟
دیدگاه ها