سندروم دامپینگ و توصیه های تغذیه ای

سندروم دامپینگ

سندروم دامپینگ، مشکلی است که درست بعد از جراحیِ معده بروز می کند و دلیلش حرکت سریع و مستقیمِ غذا به روده کوچک است. سندرومِ دامپینگ، ممکن است بلافاصله بعد از خوردن یا مدتی بعد بروز کند. از آنجا که غذا از مایعِ درونِ روده غلیظتر است، روده شروع می کند به جذبِ آب تا غذا را رقیق کند. همین امر موجب پایین آمدنِ ناگهانیِ فشار خون،ضعف، سرگیجه و یا حتی لرزش خواهد شد.

 

 

دو نوع دامپینگ وجود دارد:

 

– دامپینگ زودرس (Early Dumping)

این نوع دامپینگ ناشی از تخلیه سریع معده، باراسموتیک بالا در روده کوچک و افزایش جریان خون است، که باعث شیفت مایع از بخش عروقی به لومن (لوله) روده می‌گردد.

این وضعیت به ویژه با غذای داغ، شیرین یا حجیم همراه با مایع اتفاق می‌افتد. دامپینگ زودرس فورا بعد از غذا اتفاق می‌افتد و موجب حملات تعریق، تاکی‌کاردی، تپش قلب، پری اپی گاستر، تهوع و گاه درد کولیکی شکم، استفراغ و اسهال می‌شود.

 

 

– دامپینگ دیررس (Late Dumping)

این نوع دامپینگ ناشی از هیپوگلیسمی است. هیپوگلیسمی واکنشی است که با افزایش آزادسازی انسولین در پاسخ به هیپرگلیسمی زودرس اتفاق می‌افتد.

هیپرگلیسمی به دنبال تخلیه سریع معده به وجود می‌آید. دامپینگ دیررس، ۲-۱ ساعت بعد از صرف غذا اتفاق می‌افتد و شامل غش، همراه با تعریق، ترمور و تهوع می‌باشد.
محدوده بروز دامپینگ به طور تقریبی ۵ درصد در جراحی‌های جزئی و ۷۵-۱ درصد در گاسترکتومی توتال و ساب توتال است. شدت و میزان علائم با توجه به نوع جراحی و عادات غذایی فرد متفاوت است که اگر مداخلات تغذیه‌ای رعایت شود، بیشتر علائم کاهش یافته یا برطرف می‌شود.

 

 

 

 

توصیه‌های تغذیه‌ ای برای کنترل سندروم دامپینگ:

۱- مصرف مایعات همراه غذا توصیه نمی‌شود، بلکه مایعات باید ۶۰-۳۰ دقیقه بعد از غذا به میزان ۱-۰/۵ لیوان مصرف شوند. دست کم شش لیوان آب در روز باید نوشیده شود که جایگزین آب از دست رفته ناشی از اسهال باشد.
۲- رژیم غذای باید از نظر کربوهیدرات ساده در حد پایین، از نظر پروتیین و کربوهیدرات پیچیده، غنی و از نظر چربی در حد متوسط باشد. به طور مثال برای فردی که وزن مناسب دارد، حدود ۲ – ۱/۵ گرم پروتیین و ۴۵-۳۵ کیلوکالری انرژی به ازای هر کیلوگرم از وزن بدنش در روز توصیه می‌شود.
۳- غذاها و نوشیدنی‌ها باید دمای مناسبی داشته باشند.
۴- از مصرف نوشیدنی‌های کربناته (گازدار) خودداری شود.
۵- از مصرف انواع شیرینی مثل: شکلات، قند، نوشابه‌ها، کیک، بستنی خودداری شود، مگر آنکه در تهیه آن‌ها از جانشین‌های قند استفاده شده باشد.
۶- غذاها به مقدار کمتر و در تعداد دفعات بیشتر مصرف شود.
۷- غذا آهسته خورده و خوب جویده شود.
۸- پکتین که در اغلب میوه‌ها و سبزی‌‌ها یافت می‌شود، می‌تواند برای درمان سندروم دامپینگ موثر باشد، زیرا جذب کربوهیدرات را کند می‌کند، پاسخ گلیسمیک را کم‌ کرده و تخلیه غذا را از باقیمانده معده به تاخیر می‌اندازد. بنابراین میوه و سبزی زیاد مصرف شود.
۹- مصرف شیر باید از مقدار کم شروع شود و بتدریج افزایش یابد. اگر با نوشیدن شیر، اسهال یا کرامپ شکمی ایجاد شد، می‌توان از محصولات کم لاکتوز استفاده کرد.
۱۰- سعی شود که در هر وعده غذایی از منابع پروتیینی مانند: انواع گوشت‌ها، پنیر، ماست، حبوبات، کره بادام زمینی استفاده شود.
۱۱- دامپینگ دیررس با فعالیت بعد غذا تشدید می‌شود. بنابراین بیماران حساس باید تا یک ساعت بعد از غذا استراحت کنند.
۱۲- غذا در حالت نشسته خورده شود.
۱۳- هرگونه کاهش وزن باید به پزشک اطلاع داده شود.